Magia świata kryptowalut
Na pewno słyszałeś w mediach społecznościowych o kryptowalutach.
Ale czym one naprawdę są? Jak z nich skorzystać, jak inwestować, i dlaczego mają wartość?
W tym artykule wyjaśnimy jaka jest definicja kryptowaluty, jak działa oraz jak możesz rozpocząć swoją przygodę z inwestowaniem.
Kryptowaluta – co to jest?
Przedrostek „krypto-” pochodzi od greckiego słowa „kryptos” i oznacza „ukryty” lub „zaszyfrowany.”
Kryptowaluty są aktywami cyfrowymi – istnieją tylko online i działają dzięki zaawansowanej technologii zwanej łańcuchem bloków (blockchain).
Czyli w przeciwieństwie do tradycyjnych walut, takich jak złotówki czy dolary, nie potrzebujesz konta bankowego, ani skórzanego portfela 😉
Czym kryptowaluty różnią się od tradycyjnych walut i konta bankowego?
Kluczowe różnice:
- Brak fizycznej formy: Witualne waluty mają formę pieniądza cyfrowego, istnieją tylko w internecie.
- Brak centralnego zarządzania i zdecentralizowany system:
- Kryptowaluty nie są kontrolowane przez żaden organ centralny, taki jak bank centralny.
- Transakcje kryptowalutowe odbywają się bezpośrednio między użytkownikami (peer-to-peer), bez potrzeby pośredników.
- Ograniczona podaż: Większość kryptowalut ma ustaloną maksymalną liczbę jednostek, co sprawia, że nie są podatne na inflację w tradycyjnym rozumieniu.
Skąd wzięły się kryptowaluty?
Kryptowaluty zaczęły się od Bitcoina. Był on pierwszą kryptowalutą, stworzoną w 2009 roku przez osobę (lub grupę) działającą pod pseudonimem Satoshi Nakamoto.
Bitcoin został stworzony jako odpowiedź na kryzys finansowy z 2008 roku, oferując nowym bezpieczny sposób przechowywanie wartości – pieniądz cyfrowy, który nie wymaga zaufania do banków czy rządów.
Od tego czasu pojawiło się wiele innych kryptowalut obok bitcoinów, o różnych funkcjach.
Jak działa kryptowaluta?
Kryptowaluty działają w zdecentralizowanej sieci komputerów, które zapisują i weryfikują operacje. Kiedy przesyłasz komuś kryptowalutę, transakcja ta jest zapisywana w blockchainie.
Czytaj dalej, żeby zrozumieć wszystko po kolei 🙂
Czym jest „zdecentralizowana sieć komputerów”?
To system, w którym dane i operacje nie są kontrolowane przez jedną centralną jednostkę (np. firmę), ale są rozproszone pomiędzy wiele komputerów (tzw. węzłów) w sieci. Każdy z tych węzłów działa niezależnie, ale współpracuje z innymi, aby wspólnie przechowywać, weryfikować i udostępniać informacje.
W kontekście kryptowalut, zdecentralizowana sieć oznacza, że operacje nie są przetwarzane przez np. bank, tylko przez sieć komputerów. Każdy z węzłów ma kopię danych o wszystkich transakcjach.
Blockchain – co to?
Blockchain to serce kryptowalut.
Wyobraź sobie ogromną, publiczną księgę, w której zapisane są wszystkie operacje kryptowalutowe. Księga ta jest dostępna dla wszystkich, ale nie można zmienić ani usunąć już zapisanych informacji.
Każdy nowy zapis to tzw. blok, który zawiera dane o transakcjach i specjalny kod, który łączy go z poprzednimi blokami. W ten sposób tworzy się łańcuch bloków (stąd nazwa blockchain).
Chociaż blockchain wykorzystuje otwarty kod źródłowy, co oznacza, że każdy może go przeglądać i rozwijać, nie zwiększa to ryzyka włamania.
Bezpieczeństwo i prywatność
Kryptowaluty oferują wysoki poziom bezpieczeństwa, ponieważ transakcje są szyfrowane. Oznacza to, że tylko osoby posiadające odpowiednie klucze – klucz publiczny i klucz prywatny – mogą zatwierdzać transakcje.
Klucze kryptograficzne są podstawą funkcjonowania kryptowalut i pełnią najważniejszą rolę w zabezpieczaniu transakcji kryptowalutowych.
- Klucz prywatny: Działa jak hasło do twojego portfela kryptowalutowego. Pozwala zarządzać środkami i zatwierdzać transakcje. Utrata klucza prywatnego oznacza utratę dostępu do środków.
- Klucz publiczny: To adres, którym możesz dzielić się z innymi, aby otrzymywać kryptowaluty. Jest widoczny dla innych, ale nie umożliwia dostępu do twoich środków (jest bardzo niskie ryzyko włamania).
Klucze te są przechowywane w portfelu kryptowalutowym, czyli narzędziu, które umożliwia bezpieczne zarządzanie kryptowalutami.
Jak działają transakcje kryptowalutowe?
Kiedy mówimy o transakcjach kryptowalutowych, mamy na myśli operacje, które polegają na przesyłaniu cyfrowych pieniędzy (kryptowalut) bezpośrednio między użytkownikami.
- Operacje kryptowalutowe odbywają się w sieci peer-to-peer, co oznacza, że nie ma potrzeby korzystania z pośredników, takich jak banki.
- Kiedy przesyłasz komuś kryptowalutę, używasz klucza prywatnego, aby zatwierdzić transakcję i przekazać środki.
- Odbiorca korzysta z klucza publicznego, aby otrzymać kryptowaluty.
- Operacja jest następnie weryfikowana przez sieć komputerów (węzłów), które sprawdzają jej poprawność oraz czy masz odpowiednie środki.
- Następnie transakcja jest zapisywana w blockchainie.
Najpopularniejsza kryptowaluta
Bitcoin jest najbardziej znaną kryptowalutą na całym świecie.
Często porównuje się go do złota, ponieważ podobnie jak złoto, jest rzadki i ma ograniczoną podaż.
Maksymalnie może istnieć tylko 21 milionów Bitcoinów, co oznacza, że nie będzie więcej jednostek tej waluty. To ograniczenie wpływa na jego wartość – im więcej osób chce być posiadaczami Bitcoinów, tym bardziej jego cena rośnie.
Od Bitcoina do altcoinów
Bitcoin był pierwszy, ale obecnie istnieją tysiące innych kryptowalut.
Są one nazywane są „altcoinami” i mogą oferować różne możliwości, takie jak szybsze operacje, większe bezpieczeństwo, czy nowe zastosowania łańcucha bloków.
Rodzaje kryptowalut
Ethereum to druga największa kryptowaluta na świecie.
Jej twórca, Vitalik Buterin, wprowadził ją w 2015 roku jako platformę do tworzenia tzw. „smart contracts” – czyli inteligentne umowy, które działają automatycznie bez udziału ludzi.
Dzięki temu Ethereum jest nie tylko środkiem płatniczym, ale również platformą, na której programiści mogą budować zdecentralizowane aplikacje(DApps) działające w blockchainie Ethereum
Kilka innych najpopularniejszych kryptowalut to:
- Litecoin (LTC) – często nazywany „srebrem kryptowalut”; kryptowaluta ta oferuje szybsze operacje niż Bitcoin.
- Ripple (XRP) – kryptowaluta ta skupia się na płatnościach międzynarodowych i bankowości.
- Cardano (ADA) – zaprojektowane jako platforma dla DApps i smart contracts, z silnym naciskiem na bezpieczeństwo.
Która kryptowaluta dla początkujących?
Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z kryptowalutami, najlepiej wybrać taką, która jest stabilna i ma dużą społeczność oraz wsparcie technologiczne.
- Najlepszym wyborem na początek jest kryptowaluta Bitcoin i kryptowaluta Ethereum. Są to najpopularniejsze kryptowaluty, szeroko akceptowane przez giełdy i różne platformy. Dodatkowo oferują one rozbudowaną infrastrukturę edukacyjną i wsparcie, co ułatwia naukę i rozwój w świecie kryptowalut.
- Jeśli szukasz alternatywy, warto również rozważyć Litecoin (LTC), który jest bardziej przyjazny dla początkujących. Litecoin działa na podobnej technologii co Bitcoin, ale oferuje szybsze transakcje, co czyni go atrakcyjnym dla nowych użytkowników.
Jak kupić kryptowaluty?
Zakup jest prosty i odbywa się głównie poprzez giełdy kryptowalut, takie jak Binance, Coinbase czy Kraken. Proces zakupu wygląda następująco:
- Załóż konto na giełdzie kryptowalut – większość giełd wymaga weryfikacji tożsamości.
- Wpłać tradycyjne pieniądze – zazwyczaj w złotówkach, dolarach lub euro poprzez np. konto bankowe lub za pomocą karty kredytowej.
- Wybierz kryptowalutę, którą chcesz kupić.
- Dokonaj zakupu – po zakupie kryptowaluty pojawią się w twoim portfelu na giełdzie.
Najpopularniejsze giełdy kryptowalut
Największa giełda na świecie pod względem wolumenu handlu.
Idealna dla początkujących, prosty interfejs, duże zaufanie.
Uważana za jedną z najbezpieczniejszych giełd.
Niskie opłaty, dostęp do mniej znanych kryptowalut.
Jedna z najstarszych giełd, stabilna i popularna w Europie.
Znana z nacisku na regulacje i bezpieczeństwo.
Kryptowaluta – jej zastosowania w życiu codziennym
Kryptowaluta jest nie tylko narzędziem inwestycyjnym, ale coraz częściej wykorzystywana jest jako środek płatności. Możesz nią:
- Opłacać zakupy online – niektóre strony internetowe akceptują kryptowaluty.
- Rezerwować hotele – niektóre platformy turystyczne oferują tego typu płatności.
- Płacić za usługi medyczne – niektóre kliniki i szpitale wprowadzają możliwość rozliczeń za pomocą cyfrowych walut.
Dodatkowo, kryptowaluty mają szerokie zastosowanie w nowych technologiach, takich jak smart contracts (inteligentne umowy) oraz NFT (niewymienialne tokeny), które umożliwiają tworzenie zupełnie nowych modeli biznesowych.
Portfel kryptowalutowy – rodzaje i wybór
Portfele kryptowalutowe służą do przechowywania zarówno kluczy prywatnych, jak i publicznych, umożliwiając wykonywanie transakcji. Wyróżniamy dwa główne typy portfeli:
- Gorące portfele: Są to portfele podłączone do internetu, takie jak aplikacje mobilne, desktopowe lub portfele webowe. Wiele z nich można pobrać bezpośrednio z Google Play. Są wygodne, jeśli planujesz codzienne transakcje, ale są bardziej podatne na ataki hakerskie, dlatego należy używać ich z rozwagą, szczególnie w przypadku większych kwot.
- Zimne portfele: To fizyczne urządzenia, które przechowują twoje klucze offline, co czyni je znacznie bezpieczniejszym rozwiązaniem. Zimne portfele, takie jak Ledger czy Trezor, są idealne do długoterminowego przechowywania kryptowalut, ponieważ są odporne na ataki hakerskie.
Wybór portfela zależy od tego, jak często planujesz używać kryptowalut.
Gorące portfele są wygodne do codziennych transakcji, natomiast zimne portfele oferują wyższy poziom bezpieczeństwa do długoterminowego przechowywania środków.
Na czym polega rynek kryptowalut?
Rynek walut cyfrowych działa podobnie jak inne rynki finansowe, ale z kilkoma kluczowymi różnicami.
- Podaż i popytJak w przypadku każdego produktu, im więcej osób chce kupić kryptowalutę, tym bardziej rośnie wartość kryptowaluty.
- Adopcja technologii:Im więcej firm i ludzi zaczyna korzystać z kryptowalut, tym większa staje się ich wartość. Kiedy duże firmy, takie jak Tesla czy PayPal, ogłaszają wsparcie dla płatności w kryptowalutach, wzrasta zainteresowanie inwestorów.
- RegulacjeRządy na całym świecie wprowadzają przepisy dotyczące kryptowalut. Przyjazne regulacje, które wspierają korzystanie z kryptowalut, mogą pomóc w rozwoju rynku. Z kolei surowe przepisy, takie jak zakazy handlu czy wysokie podatki, mogą hamować ich rozwój i spowodować spadek cen.
- Wydarzenia globalneZmiany na światowych rynkach finansowych, kryzysy gospodarcze czy niestabilność polityczna wpływają na waluty cyfrowe. W czasach kryzysu ludzie często szukają różnych sposobów przechowywania wartości, co zwiększa zainteresowanie kryptowalutami jako alternatywą dla tradycyjnych walut czy akcji.
Ile kosztuje 1 kryptowaluta?
Cena jest ustalana na zasadzie popytu i podaży. Dla przykładu, kryptowaluta Bitcoin może kosztować dziesiątki tysięcy dolarów za jedną jednostkę.
Inne kryptowaluty również mogą mieć wysokie wartości, ale istnieje wiele altcoinów, których wartość oscyluje w granicach kilku dolarów, centów, a nawet ułamków centa.
Warto pamiętać, że nie trzeba kupować całej jednostki kryptowaluty. Możesz zakupić jej ułamkową część, np. 0,001 Bitcoina.
Ile trzeba zainwestować, żeby zyskać?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ wysokość inwestycji zależy od twoich celów, zasobów finansowych i apetytu na ryzyko.
Inwestowanie w kryptowaluty jest elastyczne, a minimalna inwestycja zależy od giełdy i waluty, którą wybierasz.
Możesz zacząć nawet od niewielkiej kwoty, np. 100 zł lub mniej, kupując ułamki popularnych kryptowalut.
Najważniejsze, aby inwestować tylko tyle, ile jesteś gotów stracić, ponieważ rynek kryptowalut jest bardzo zmienny.
Zaleca się, aby początkowo nie przeznaczać więcej niż 1-5% swojego portfela inwestycyjnego, szczególnie jeśli dopiero zaczynasz. W miarę zdobywania doświadczenia, możesz zwiększać swoje zaangażowanie.
- Inwestycje krótkoterminowe:Jeśli interesuje cię handel kryptowalutami i chcesz szybko zarobić na wahaniach cen, możesz inwestować mniejsze kwoty, ale musisz być gotów na duże ryzyko i zmienność cen.
- Inwestycje długoterminowe:Jeśli chcesz przechowywać kryptowaluty przez dłuższy czas, warto rozważyć zainwestowanie większych kwot w stabilniejsze waluty.
Kryptowaluta – jak na niej zarobić?
Zarabianie na krypto może mieć różne formy:
- Inwestycje długoterminowe (HODL): Jednym z najczęstszych sposobów zarabiania na kryptowalutach jest ich kupowanie i trzymanie przez dłuższy czas (tzw. HODL), licząc na wzrost ich wartości w przyszłości.
- Handel (trading): Możesz również zarabiać na handlu kryptowalutami, kupując je po niskiej cenie i sprzedając, gdy ich wartość wzrośnie.
- Inne sposoby to: staking, yield farming, mining (kopanie kryptowalut)
Kopanie kryptowalut (mining) – jak to działa?
Jednym ze sposobów, w jaki powstają nowe kryptowaluty m.in. nowe bitcoiny, jest proces zwany kopaniem (ang. mining).
W walutach takich jak Bitcoin czy Litecoin, kopanie polega na tym, że użytkownicy (zwani górnikami) udostępniają moc obliczeniową swoich komputerów, aby pomóc w zweryfikowaniu transakcji.
Komputery rozwiązują skomplikowane zagadki matematyczne, a gdy znajdą poprawne rozwiązanie, nowe transakcje są dodawane do blockchaina (do naszej „księgi”). W zamian za to górnicy otrzymują nagrody w postaci nowych jednostek kryptowaluty.
Proces ten działa na zasadzie Proof of Work (PoW), co oznacza, że górnicy muszą wykonać dużą ilość pracy obliczeniowej, aby dodać nowy blok do łańcucha bloków.
Kopanie wymaga jednak coraz więcej mocy obliczeniowej i energii, co sprawia, że staje się coraz trudniejsze i kosztowniejsze, zwłaszcza dla indywidualnych użytkowników.
Proof of Stake (PoS) – alternatywa dla kopania
Większość kryptowalut wciąż korzysta z kopania. Jednak niektóre kryptowaluty, początkowo działające na Proof of Work (jak w przypadku sieci Ethereum), przechodzi na bardziej energooszczędny mechanizm zwany Proof of Stake (PoS).
W systemie PoS nie trzeba udostępniać mocy obliczeniowej, aby tworzyć nowe jednostki. Zamiast tego użytkownicy blokują (stakują) swoje środki w portfelu kryptowalutowym na określony czas. Te zamrożone kryptowaluty są używane do wspierania działania sieci – w tym do weryfikacji transakcji i tworzenia nowych bloków w blockchainie.
Im więcej kryptowalut użytkownik blokuje, tym większe ma szanse na otrzymanie nagrody.
System PoS jest bardziej efektywny energetycznie i przyjazny dla środowiska niż kopanie, dlatego coraz więcej wirutalnych walut wybiera to rozwiązanie.
Ryzyko i zmienność rynku kryptowalut
Rynek jest wyjątkowo dynamiczny i nieprzewidywalny.
W praktyce oznacza to, że ceny mogą gwałtownie wzrastać lub spadać nawet w ciągu kilku godzin. Przykładowo, wartość popularnych kryptowalut, może wzrosnąć o 20-30% w ciągu jednego dnia, ale równie dobrze może spaść o tyle samo.
Ta zmienność (tzw. volatility) sprawia, że inwestycja w waluty cyfrowe wiąże się z dużym ryzykiem, szczególnie dla początkujących.
Oto, co to oznacza w praktyce:
- Nagłe wahania cen: Możesz obudzić się rano, sprawdzić wartość swoich inwestycji i zauważyć, że ich wartość wzrosła o 15%. To kuszące, ale za kilka godzin, ta sama inwestycja może stracić nawet 20% swojej wartości.
- Brak gwarancji stabilności: Tradycyjne aktywa, takie jak akcje czy obligacje, mają mechanizmy stabilizacyjne, które chronią przed tak dużymi wahaniami. W przypadku kryptowalut te mechanizmy praktycznie nie istnieją.
- Przykład: W grudniu 2017 roku Bitcoin swoją najwyższą wartość – prawie 20 000 dolarów za jednostkę. Jednak w ciągu kilku miesięcy jego cena spadła poniżej 7 000 dolarów, co oznaczało stratę ponad 60% wartości dla inwestorów, którzy kupili na szczycie.
UWAGA: Niektóre projekty kryptowalutowe mogą być oszustwami, takimi jak schematy pump and dump, gdzie ceny są sztucznie napompowane, a następnie gwałtownie spadają.
Podatki a waluty cyfrowe
Kryptowaluty w Polsce są objęte podatkami.
Każda sprzedaż generuje obowiązek podatkowy, dlatego warto prowadzić dokładną ewidencję transakcji i skonsultować się z doradcą podatkowym, aby upewnić się, że wszystko jest zgodne z przepisami.
Czy krypto jest legalne?
Cyfrowe waluty są legalne w większości krajów, ale różne państwa mają różne regulacje. W Polsce waluty te są akceptowane.
Jakie prognozy dla kryptowalut?
Prognozy dotyczące kryptowalut są zawsze niepewne, ponieważ rynek jest bardzo dynamiczny i podatny na zmiany. Jednak wiele ekspertów uważa, że waluty cyfrowe, zwłaszcza Bitcoin i Ethereum, będą nadal rosnąć w dłuższym okresie czasu.
Jakie kryptowaluty warto kupić w 2024?
Wybór będzie zależał od kilku czynników, takich jak rozwój technologii, wsparcie regulacyjne oraz stabilność rynkowa. Oto kilka kryptowalut, które mogą przyciągać uwagę inwestorów:
- Bitcoin (BTC): Wciąż uznawany za „cyfrowe złoto”, Bitcoin pozostaje bezpiecznym wyborem na długoterminowe inwestycje.
- Ethereum (ETH): Po przejściu na model Proof of Stake, Ethereum może stać się bardziej efektywne energetycznie i przyciągnąć większą liczbę użytkowników DApps.
- Polkadot (DOT): Platforma Polkadot zyskuje na popularności dzięki temu, że może łączyć różne łańcuchy bloków.
- Solana (SOL): Znana z szybkich i tanich transakcji, Solana może stać się jedną z dominujących platform dla zdecentralizowanych aplikacji.
- Chainlink (LINK): Z rosnącym zapotrzebowaniem na dane zewnętrzne w smart contracts, Chainlink może odgrywać kluczową rolę w ekosystemie kryptowalut.
Przyszłość kryptowalut
Kryptowaluty mają potencjał, aby zmienić nasz sposób postrzegania i używania pieniędzy.
Choć rynek jest pełen wyzwań, coraz więcej osób widzi w nich szansę na większą prywatność, bezpieczeństwo i kontrolę nad własnymi finansami.
Jeśli zaczynasz przygodę z kryptowalutami, warto zdobywać wiedzę i ostrożnie podejmować decyzje – w ten sposób będziesz gotów skorzystać z możliwości, jakie oferują.
Key Takeaways
- Kryptowaluty to cyfrowe waluty istniejące wyłącznie online, które działają dzięki technologii blockchain tzw. łańcuch bloków, oferując ogromną przewagę w bezpieczeństwie i niezależności.
- Blockchain to zdecentralizowana baza danych, która przechowuje informacje o wszystkich transakcjach krypto. Blockchain uniemożliwia ich zmianę po zatwierdzeniu.
- Waluty cyfrowe, takie jak Bitcoin, nie są kontrolowane przez żadną instytucję, co oznacza, że transakcje odbywają się bez pośredników, takich jak banki.
- Bitcoin jest pierwszą i najbardziej znaną kryptowalutą, a jego podaż jest ograniczona do 21 milionów jednostek, co wpływa na jego wartość.
- Ethereum, druga najpopularniejsza kryptowaluta, umożliwia tworzenie zdecentralizowanych aplikacji (DApps) i inteligentnych kontraktów (smart contracts).
- Kryptowaluty można kupować na giełdach kryptowalutowych, takich jak Binance i Coinbase, po uprzednim założeniu konta i wpłacie tradycyjnych walut.
- Inwestycja w wirtualne waluty wiąże się z ryzykiem, ponieważ ich ceny są bardzo zmienne i mogą się gwałtownie zmieniać w krótkim czasie.
- Kryptowaluty mają coraz szersze zastosowanie, od kupowania towarów online po rezerwacje hoteli i opłacanie usług medycznych, a ich znaczenie rośnie wraz z rozwojem technologii, takich jak NFT i smart contracts.
- Wirtualne waluty możesz bezpiecznie przechowywać w portfelach – zarówno gorących (online), jak i zimnych (offline), w zależności od częstotliwości transakcji.
- Możesz zarabiać na krypto na różne sposoby: inwestując długoterminowo (HODL), handlując (trading), biorąc udział w stakingu, yield farmingu lub kopiąc kryptowaluty (mining).
FAQ
Czym są kryptowaluty i jak działa kryptowaluta?
To cyfrowe pieniądze, które działają w zdecentralizowanej sieci blockchain (łańcuch bloków).
Jakie są najpopularniejsze kryptowaluty?
Bitcoin jest pierwszą najbardziej popularną kryptowalutą. Druga kryptowaluta to Ethereum.
Jak mogę kupić kryptowalutę?
Można je kupować na giełdach, takich jak Binance czy Coinbase, po założeniu konta, wpłaceniu tradycyjnych walut (np. złotówek, dolarów) np. przy użyciu konta bankowego i wybraniu interesującej kryptowaluty.
Czy inwestycja w krypto jest bezpieczna?
Inwestowanie w kryptowaluty wiąże się z wysokim ryzykiem ze względu na dużą zmienność ich cen. Inwestorzy mogą zyskać lub stracić znaczną część kapitału w krótkim czasie.
Ile kosztuje 1 Bitcoin?
Cena Bitcoina jest zmienna i zależy od podaży i popytu na rynku. Może wynosić dziesiątki tysięcy dolarów, ale wartość ta zmienia się dynamicznie.
Czy mogę stracić pieniądze inwestując w wirtualne waluty?
Tak, ryzyko straty jest wysokie ze względu na gwałtowne wahania ich wartości.